Αρχή / Πληροφορίες για το κοινό / Φαρμακευτικές αγωγές για την αντιμετώπιση του ΣΔ τύπου 2: 6.) SGLT-2 αναστολείς ή Γλιφλοζίνες (αναστολείς υποδοχέα συμμεταφοράς Νατρίου-Γλυκόζης 2 στους νεφρούς)

Φαρμακευτικές αγωγές για την αντιμετώπιση του ΣΔ τύπου 2: 6.) SGLT-2 αναστολείς ή Γλιφλοζίνες (αναστολείς υποδοχέα συμμεταφοράς Νατρίου-Γλυκόζης 2 στους νεφρούς)

Επιμέλεια: Ευάγγελος Φουστέρης, M.D., Ph.D., Παθολόγος – Διαβητολόγος, Ιατρικός Διευθυντής MEDOC

 

Πρόκειται για μια νεότερη κατηγορία φαρμάκων που εμφανίζει, εκτός από υπογλυκαιμική δράση, σπουδαίες εξωγλυκαιμικές δράσεις, γεγονός που τα καθιστά απαραίτητο συστατικό θεραπείας σε ειδικές ομάδες ασθενών, ακόμα και εν τη απουσία διαβήτη!

  • Γλυκαιμική δράση

Μέσα στο πλαίσιο της παθοφυσιολογίας του σακχαρώδη διαβήτη, παρατηρήθηκε ότι οι πάσχοντες έχουν περισσότερους υποδοχείς συμμεταφορέα-2 Νατρίου-Γλυκόζης στους νεφρούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η γλυκόζη που προσπαθεί να αποβάλει ο οργανισμός μέσω των ούρων (για να μειώσει την υπεργλυκαιμία), να επαναρροφάται σε υψηλό ποσοστό και να επιστρέφει στο αίμα, επιδεινώνοντας την υπεργλυκαιμία! Δημιουργήθηκαν, λοιπόν, φάρμακα που μπλοκάρουν τον ανωτέρω υποδοχέα στους νεφρούς, με αποτέλεσμα η γλυκόζη τελικά να βγαίνει στα ούρα (σακχαρουρία) και ακολούθως να μειώνεται η τιμή της στο αίμα.

Με τη σακχαρουρία έχουμε άλλη μία ενδιαφέρουσα «παρενέργεια»: εφόσον αποβάλλεται με τα ούρα γλυκόζη, ενέργεια δηλαδή, με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας, και επομένως μειώνεται το σωματικό βάρος. Η «παρενέργεια» αυτή είναι ιδιαιτέρως ωφέλιμη για το 80-90% των ασθενών με ΣΔ τύπου 2 που είναι είτε υπέρβαροι, είτε παχύσαρκοι.

Οι γλιφλοζίνες είναι μέτριας δραστικότητας φάρμακα, μειώνοντας την γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη κατά 0.7-1.0 %. Το ποσοστό μείωσης φαίνεται να είναι ακόμη μεγαλύτερο αν η γλυκοζυλιωμένη είναι υψηλότερη. Επειδή ΔΕΝ δρουν στο πάγκρεας και στην ινσουλινοέκκριση, είναι φάρμακα ασφαλή με ελάχιστο κίνδυνο υπογλυκαιμίας.

Ακριβώς λόγω της γλυκοζουρίας που εμφανίζουν, μια σχετικά συχνή παρενέργεια τους είναι οι ουρογεννητικές λοιμώξεις (από βακτήρια ή συχνότερα από μύκητες), που όμως περιορίζεται με τήρηση αυστηρά των κανόνων υγιεινής στην εν λόγω περιοχή. Για άλλες παρενέργειες συμβουλευτείτε την περίληψη χαρακτηριστικών προϊόντος του φαρμάκου που σας έδωσε ο ιατρός σας.

  • Εγκατεστημένη Καρδιαγγειακή νόσος

Σε ασθενείς που έχουν ήδη περάσει κάποιο σύμβαμα (πχ έμφραγμα του μυοκαρδίου, ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ), επέμβαση διάνοιξης καρωτίδων ή αγγείων των κάτω άκρων), τα φάρμακα αυτά φαίνεται από τις μελέτες, που προσκόμισαν στις ελεγκτικές αρχές Ευρώπης και Αμερικής, να παρέχουν όχι μόνο ασφάλεια αλλά και επιπρόσθετο όφελος στον λήπτη, σε σχέση με placebo. Το όφελος μεταφράζεται σε μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακού θανάτου, μη θανατηφόρου εμφράγματος του μυοκαρδίου και μη θανατηφόρου ΑΕΕ.

  • Καρδιακή ανεπάρκεια

Μελέτες καρδιαγγειακής ασφάλειας αλλά και μελέτες καρδιακής ανεπάρκειας, στις οποίες συμμετείχαν και μη διαβητικοί ασθενείς, ανέδειξαν το σαφές όφελος της κατηγορίας αυτής στη μείωση του ποσοστού νοσηλείας για καρδιακή ανεπάρκεια έναντι placebo. Για αυτό το λόγο, η νταπαγλιφλοζίνη (καρδιακή ανεπάρκεια με μειωμένο κλάσμα εξώθησης) και εμπαγλιφλοζίνη (καρδιακή ανεπάρκεια με μειωμένο και διατηρημένο κλάσμα εξώθησης) έχουν πάρει την ένδειξη για μείωση των συμπτωμάτων επί καρδιακής ανεπάρκειας (ανεξαρτήτως της υπάρξεως διαβήτη).

  • Χρόνια νεφρική νόσος

Και εδώ, μετά από πολλές σχετικές μελέτες αναδείχθηκε η νεφροπροστατευτική δράση της καναγλιφλοζίνης, νταπαγλιφλοζίνης, εμπαγλιφλοζίνης, σε μελέτες που συμμετείχαν ασθενείς με αλλά και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη. Τα φάρμακα αυτά, λοιπόν, φαίνεται ότι αναστέλλουν τη φυσιολογική πτώση της νεφρικής λειτουργίας, μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης λευκώματος στα ούρα και την πιθανότητα έναρξης αιμοκάθαρσης ή νεφρικού θανάτου. Στην Ελλάδα σήμερα (3ος/2022) έχει πάρει τη σχετική ένδειξη η νταπαγλιφλοζίνη.

  • Σκευάσματα DPP4-αναστολέων που κυκλοφορούν στην Ελλάδα:
    • Jardiance, Forxiga, Invokana
  • Σκευάσματα συνδυασμού φαρμάκων που ένα από τα συστατικά είναι η μετφορμίνη:
    • Synjardy, Xigduo, Vokanamet, Glyxambi

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία

  1. Bernard Zinman et al. Empagliflozin, Cardiovascular Outcomes, and Mortality in Type 2 Diabetes, EMPA-REG OUTCOME trial, N Engl J Med 2015; 373:2117-2128
  2. Stephen D. Wiviott et al, Dapagliflozin and Cardiovascular Outcomes in Type 2 Diabetes DECLARE–TIMI 58 trial, N Engl J Med 2019; 380:347-357
  3. John J.V. McMurray et al, Dapagliflozin in Patients with Heart Failure and Reduced Ejection Fraction, N Engl J Med 2019; 381:1995-2008
  4. Stefan D. Anker et al, Empagliflozin in Heart Failure with a Preserved Ejection Fraction, EMPEROR PRESERVED TRIAL, N Engl J Med 2021; 385:1451-1461
  5. Hiddo J.L. Heerspink et al, Dapagliflozin in Patients with Chronic Kidney Disease, DAPA CKD STUDY, N Engl J Med 2020; 383:1436-1446
Top