Tamborlane WV, et al. Efficacy and safety of dapagliflozin in children and young adults with type 2 diabetes: a prospective, multicentre, randomised, parallel group, phase 3 study. Lancet Diabetes Endocrinol. 2022 Apr 1:S2213-8587(22)00052-3. doi: 10.1016/S2213-8587(22)00052-3.
Οι θεραπευτικές επιλογές στα παιδιά και στους νέους με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔΤ2) είναι περιορισμένες. Σε πρόσφατη τυχαιοποιημένη μελέτη φάσης 3 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό The Lancet Diabetes Endocrinology τον Απρίλιο του 2022 αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια χορήγησης δαπαγλιφλοζίνης ως συμπληρωματική αγωγή σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες με ΣΔΤ2 που ελάμβαναν μετφορμίνη, ινσουλίνη ή συνδυασμό των δύο.
Πρόκειται για μία πολυκεντρική, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, διπλά – τυφλή, τυχαιοποιημένη μελέτη φάσης 3 που πραγματοποιήθηκε σε 30 κέντρα από πέντε χώρες (Ουγγαρία, Ισραήλ, Μεξικό, Ρωσία, ΗΠΑ). Οι συμμετέχοντες ήταν ηλικίας 10-24 έτη, με ΣΔΤ2 και τιμή HbA1c 6,5-11%. Τα άτομα τυχαιοποιήθηκαν με αναλογία 1:1 σε δύο ομάδες: από του στόματος δαπαγλιφλοζίνη 10 mg ή σε εικονικό φάρμακο. Η διάρκεια παρακολούθησης ήταν 24 εβδομάδες. Στη συνέχεια ακολούθησε μια ανοικτή επέκταση ασφαλείας της μελέτης διάρκειας 28 εβδομάδων στην οποία όλοι οι συμμετέχοντες έλαβαν δαπαγλιφλοζίνη. Το πρωτογενές καταληκτικό σημείο της μελέτης ήταν διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων στη μεταβολή της τιμής της HbA1c στις 24 εβδομάδες.
Από τον Ιούνιο του 2016 ως το Μάρτιο του 2019, συνολικά 72 συμμετέχοντες εισήχθησαν στη μελέτη (19 [26%] από αυτούς ήταν ηλικίας 18-24 ετών] και τυχαιοποιήθηκαν στις δύο ομάδες (39 σε δαπαγλιφλοζίνη και 33 σε εικονικό φάρμακο). Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 16,1 ± 3,3 έτη. Μετά από 24 εβδομάδες, στην ανάλυση με βάση την πρόθεση θεραπείας (intention to treat analysis) η μέση αλλαγή στη συγκέντρωση της HbA1c ήταν -0,25% [95% CI: (-0,85 έως 0,34)] για την ομάδα της δαπαγλιφλοζίνης και 0,50% [95% CI: (−0,18 έως 1,17)] για την ομάδα με το εικονικό φάρμακο. Η διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων ήταν −0,75% [95% CI: (−1,65 έως 0,15), p=0,10]. Στην ανάλυση ευαισθησίας (sensitivity analysis) (34 άτομα στην ομάδα της δαπαγλιφλοζίνης και 26 άτομα στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου) μετά από 24 εβδομάδες, η μέση αλλαγή στη συγκέντρωση της HbA1c ήταν −0,51% [95% CI: (−1,07 έως 0,05)] για την ομάδα της δαπαγλιφλοζίνης και 0,62% [95% CI: (−0,04 έως 1,27)] για την ομάδα με το εικονικό φάρμακο. Η διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων ήταν −1,13% [95% CI: (−1,99 έως −0,26), p=0,012)]. Ανεπιθύμητες ενέργειες παρουσιάστηκαν σε 27 (69%) συμμετέχοντες στους οποίους χορηγήθηκε δαπαγλιφλοζίνη και σε 19 (58%) συμμετέχοντες στους οποίους χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο σε διάστημα 24 εβδομάδων, καθώς και σε 29 (74%) συμμετέχοντες που έλαβαν δαπαγλιφλοζίνη για 52 εβδομάδες. Υπογλυκαιμία εμφάνισαν 11 (28%) άτομα που έλαβαν δαπαγλιφλοζίνη και έξι (18%) συμμετέχοντες που έλαβαν εικονικό φάρμακο στη διάρκεια των 24 εβδομάδων, καθώς και 13 συμμετέχοντες (33%) που έλαβαν δαπαγλιφλοζίνη κατά τη διάρκεια των 52 εβδομάδων. Καμία ανεπιθύμητη ενέργεια δεν καταγράφηκε ως σοβαρή. Επίσης, δεν καταγράφηκαν περιστατικά διαβητικής κετοξέωσης.
Συμπερασματικά, το πρωτογενές καταληκτικό σημείο της μελέτης που ήταν η μεταβολή της συγκέντρωσης της HbA1c δεν παρουσίαζε διαφορά στην ανάλυση με βάση την πρόθεση θεραπείας (intention to treat analysis) στη θεραπεία παιδιών, εφήβων και νεαρών ενηλίκων με ΣΔΤ2 που έλαβαν δαπαγλιφλοζίνη σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο. Ωστόσο, στην ανάλυση ευαισθησίας (sensitivity analysis) καταγράφηκε σημαντική διαφορά στη μεταβολή της συγκέντρωσης της HbA1c μεταξύ των δύο ομάδων. Σχετικά με την ασφάλεια χορήγησης της δαπαγλιφλοζίνης σε παιδιά και σε νέους, δεν καταγράφηκαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες ή περιστατικά διαβητικής κετοξέωσης, ενώ ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας ήταν χαμηλός.
Επιμέλεια: Αναστάσιος Τεντολούρης