Jie Li, Andrea J. Glenn, Qingling Yang, Ding Ding, Lingling Zheng, Wei Bao, Jeannette Beasley, Erin LeBlanc, Kenneth Lo, JoAnn E. Manson, Lawrence Philips, Lesley Tinker, and Simin Liu
Diabetes Care 2022;45:1742–1753
https://doi.org/10.2337/dc22-0368
Σκοπός
Η αιτιολογική σχέση της διατροφικής πρόσληψης πρωτεϊνών με την εμφάνιση του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2) δεν έχει διευκρινιστεί. Σκοπός της συγκεκριμένης μελέτης είναι να διερευνήσει την σχέση της πρόσληψης διαφορετικής προέλευσης πρωτεϊνών (ζωικής ή φυτικής) με την εμφάνιση ΣΔ2 και τους πιθανούς ρόλους των εμπλεκόμενων βιοδεικτών.
Μέθοδοι
Στην παρούσα μελέτη αναλύθηκαν τα δεδομένα από την Women’s Health Initiative (WHI) (πρωταρχική μελέτη κοόρτης) και από την UK Biobank (UKB) (πληθυσμός επαλήθευσης). Συγκεκριμένα μελετήθηκαν 108.681 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που συμμετείχαν στην WHI και δεν έπασχαν από ΣΔ2 (κατά την έναρξη της μελέτης) και 34.616 ενήλικες χωρίς ΣΔ2 από την UKB. Εφαρμόστηκαν πολυπαραγοντικά μοντέλα ανάλυσης κινδύνου (Cox proportional hazard models) για τον υπολογισμό των συσχετίσεων πρωτεϊνικής πρόσληψης και ΣΔ2. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε ανάλυση διαμεσολάβησης κινδύνου (mediation analysis) σε υποπληθυσμούς της μελέτης WHI (nested case-control studies) για την εκτίμηση του ρόλου των βιοδεικτών στην εμφάνιση ΣΔ2.
Αποτελέσματα
Στην WHI αναγνωρίστηκαν 15.842 περιστατικά ασθενών με ΣΔ2 σε ένα μέσο χρόνο παρακολούθησης 15,8 ετών. Η πρόσληψη ζωικής πρωτεΐνης συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο για ΣΔ2 με αναλογία κινδύνου μεταξύ του υψηλότερου και του χαμηλότερου πεμπτημορίου κατανάλωσης (hazard ratio-HR) 1,31 [95% CI 1,24–1,37]) ενώ η κατανάλωση φυτικής πρωτεΐνης συσχετίστηκε με μειωμένο κίνδυνο (HR 0,82 [0,78–0,86]). Ειδικότερα, η κατανάλωση κόκκινου κρέατος, επεξεργασμένου κρέατος, πουλερικών και αυγών συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο για ΣΔ2 ενώ αντίθετα, η συχνή κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης φάνηκε πως μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο αυτό. Τα ευρήματα από την UKB ήταν παρόμοια. Ωστόσο, αυτές οι συσχετίσεις εξασθένησαν όταν έγινε προσαρμογή για το δείκτη μάζας σώματος. Η αύξηση κατά 5% της προσλαμβανόμενης ενέργειας από φυτική πρωτεΐνη φάνηκε να μειώνει τον κίνδυνο για ΣΔ2 κατά 21% (0,79 [0,74–0,84]), γεγονός που αντικατοπτρίζεται και στα επίπεδα συγκεκριμένων βιοδεικτών (hs-CRP, interleukin-6, leptin, SHBG).
Συμπεράσματα
Τα ευρήματα αυτών των δύο μεγάλων προοπτικών μελετών κοόρτης υποστηρίζουν πως η υποκατάσταση των ζωικών πηγών πρωτεΐνης με φυτικές πηγές φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο για ανάπτυξη ΣΔ2 κυρίως μέσω περιορισμού της συνδεόμενης με την παχυσαρκία φλεγμονής.
Επιμέλεια: Μάνθου Ελένη