Επιμέλεια: Αναστάσιος Τεντολούρης
Hauge JW, Borgeraas H, Birkeland KI, Johnson LK, Hertel JK, Hagen M, Gulseth HL, Lindberg M, Lorentzen J, Seip B, Kolotkin RL, Svanevik M, Valderhaug TG, Sandbu R, Hjelmesæth J, Hofsø D. Effect of gastric bypass versus sleeve gastrectomy on the remission of type 2 diabetes, weight loss, and cardiovascular risk factors at 5 years (Oseberg): secondary outcomes of a single-centre, triple-blind, randomised controlled trial. Lancet Diabetes Endocrinol. 2025 Apr 1:S2213-8587(24)00396-6. doi: 10.1016/S2213-8587(24)00396-6.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΣΚΟΠΟΣ
Σε άτομα με παχυσαρκία και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔΤ2), η απώλεια βάρους συμβάλλει στη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και της λειτουργίας των β-κυττάρων, ενώ ενδέχεται να επιφέρει ύφεση της νόσου. Παρότι και η γαστρική παράκαμψη και η επιμήκης γαστρεκτομή αποτελούν καθιερωμένες βαριατρικές τεχνικές, η μακροπρόθεσμη συγκριτική τους αποτελεσματικότητα ως προς την ύφεση του ΣΔΤ2 παραμένει ασαφής.
Η παρούσα μελέτη αποσκοπούσε στη σύγκριση των επιδράσεων της γαστρικής παράκαμψης και της επιμήκους γαστρεκτομής στην ύφεση του ΣΔΤ2, στην απώλεια σωματικού βάρους και στους καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου, πέντε έτη μετά τη χειρουργική επέμβαση.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Παρουσιάζεται μια δευτερογενής ανάλυση μιας μονοκεντρικής, τριπλά τυφλής, τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης μελέτης, η οποία διεξήχθη σε δημόσιο τριτοβάθμιο κέντρο παχυσαρκίας στη Νορβηγία. Ενήλικες (≥18 ετών) με ΣΔΤ2 και παχυσαρκία τυχαιοποιήθηκαν με αναλογία 1:1, είτε σε λαπαροσκοπική γαστρική παράκαμψη είτε σε επιμήκη γαστρεκτομή. Το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, οι συμμετέχοντες και ο αξιολογητής του πρωτεύοντος καταληκτικού σημείου δεν γνώριζαν την κατανομή έως και ένα έτος μετά τη χειρουργική επέμβαση. Στη συνέχεια, η περαιτέρω παρακολούθηση έγινε ανοιχτά (open label). Οι μεταβολές στα βασικά δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία – συμπεριλαμβανομένης της ύφεσης του ΣΔΤ2, της απώλειας βάρους και των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου – αξιολογήθηκαν πέντε έτη μετά τη χειρουργική επέμβαση.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Μεταξύ 15 Οκτωβρίου 2012 και 1 Σεπτεμβρίου 2017, συνολικά 319 ασθενείς αξιολογήθηκαν για ένταξη στη μελέτη, εκ των οποίων 109 πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης και τυχαιοποιήθηκαν είτε στην ομάδα γαστρικής παράκαμψης (n=54) είτε στην ομάδα επιμήκους γαστρεκτομής (n=55). Η μέση ηλικία κατά την ένταξη ήταν 47,7 έτη (SD: 9,6), ενώ ο μέσος δείκτης μάζας σώματος (BMI) ήταν 42,3 kg/m² (SD: 5,3). Από το σύνολο των συμμετεχόντων, 72 (66%) ήταν γυναίκες και 37 (34%) άνδρες. Ποσοστό 85% των ασθενών (n=93) ολοκλήρωσε την πενταετή παρακολούθηση (47 [85%] στην ομάδα επιμήκους γαστρεκτομής και 46 [85%] στην ομάδα γαστρικής παράκαμψης).
Η ύφεση του ΣΔΤ2 ήταν σημαντικά υψηλότερη στην ομάδα γαστρικής παράκαμψης σε σύγκριση με την επιμήκη γαστρεκτομή, με τιμές HbA1c ≤6,0% να επιτυγχάνονται σε 23 από 46 ασθενείς (50%) έναντι 9 από 44 (20%) [διαφορά κινδύνου 29,5%, 95% CI: 10,8 έως 48,3], ενώ HbA1c <6,5% παρατηρήθηκε σε 29 (63%) έναντι 13 (30%) συμμετεχόντων [διαφορά κινδύνου 33,5%, 95% CI: 14,1 έως 52,9].
Επιπλέον, η γαστρική παράκαμψη συσχετίστηκε με μεγαλύτερη μέση απώλεια σωματικού βάρους (22,2% [95% CI: 20,3 έως 24,1]) σε σύγκριση με την επιμήκη γαστρεκτομή (17,2% [95% CI: 15,3 έως 19,1]), με διαφορά θεραπείας 5,0% (95% CI: 2,4 έως 7,7). Παράλληλα, τα επίπεδα LDL-χοληστερόλης ήταν χαμηλότερα στην ομάδα της γαστρικής παράκαμψης.
Η συχνότητα εμφάνισης διαβρωτικής οισοφαγίτιδας και οισοφάγου Barrett ήταν συγκρίσιμη μεταξύ των δύο ομάδων. Ωστόσο, η παθολογική γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση καταγράφηκε σημαντικά συχνότερα στην ομάδα της επιμήκους γαστρεκτομής (διαφορά κινδύνου 51,1%, 95% CI: 28,0 έως 74,2). Αντιθέτως, η συμπτωματική μεταγευματική υπογλυκαιμία παρατηρήθηκε συχνότερα στους ασθενείς της ομάδας γαστρικής παράκαμψης (15 [28%] έναντι 1 [2%]).
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Η γαστρική παράκαμψη ανέδειξε υπεροχή έναντι της επιμήκους γαστρεκτομής ως προς τη μακροπρόθεσμη ύφεση του ΣΔΤ2, τη μείωση του σωματικού βάρους και τα επίπεδα LDL-χοληστερόλης, συνοδευόμενη, ωστόσο, από υψηλότερη συχνότητα συμπτωματικής μεταγευματικής υπογλυκαιμίας. Τα παρόντα ευρήματα μπορούν να συμβάλουν στην τεκμηριωμένη επιλογή της καταλληλότερης χειρουργικής παρέμβασης για ασθενείς με ΣΔΤ2 και να ενισχύσουν τον σχεδιασμό μελλοντικών κατευθυντήριων οδηγιών.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Murphy R, Plank LD, Clarke MG, et al. Effect of banded Roux-en-Y gastric bypass versus sleeve gastrectomy on diabetes remission at 5 years among patients with obesity and type 2 diabetes: a blinded randomized clinical trial. Diabetes Care 2022; 45: 1503–11.
- Schauer PR, Bhatt DL, Kirwan JP, et al. Bariatric surgery versus intensive medical therapy for diabetes—5-year outcomes. N Engl J Med 2017; 376: 641–51.
- O’Brien PE, Hindle A, Brennan L, et al. Long-term outcomes after bariatric surgery: a systematic review and meta-analysis of weight loss at 10 or more years for all bariatric procedures and a single-centre review of 20-year outcomes after adjustable gastric banding. Obes Surg 2019; 29: 3–14.
- Heffron SP, Parikh A, Volodarskiy A, et al. Changes in lipid profile of obese patients following contemporary bariatric surgery: a meta- Am J Med 2016; 129: 952–59.