Abdelgani S, et al. Distinct Mechanisms Responsible for the Increase in Glucose Production and Ketone Formation Caused by Empagliflozin in T2DM Patients. Diabetes Care. 2023 Mar 1:dc220885. doi: 10.2337/dc22-0885.
Τα τελευταία χρόνια, για τη θεραπευτική αντιμετώπιση του ΣΔΤ2 είναι πολύ διαδεδομένη η χρήση αναστολέων του συμμεταφορέα γλυκόζης-νατρίου 2 (SGLT2). Σκοπός της μελέτης ήταν η διερεύνηση των μηχανισμών, μέσω των οποίων ο αναστολέας SGLT2 Εμπαγλιφλοζίνη προκαλεί αύξηση της ενδογενούς παραγωγής γλυκόζης και κετονικών σωμάτων στα άτομα με ΣΔΤ2.
Στη μελέτη, η οποία περιλάμβανε δυο σκέλη, εκτιμήθηκαν 12 άτομα με ΣΔΤ2. Κατά το πρώτο σκέλος της μελέτης υπολογίστηκε η ηπατική παραγωγή γλυκόζης μέσω 8ωρης ενδοφλέβιας έγχυσης ραδιοσημασμένης γλυκόζης (6,6,D2-glucose). Τρεις ώρες μετά την έναρξη χορήγησης της γλυκόζης οι συμμετέχοντες έλαβαν Εμπαγλιφλοζίνη (8 άτομα), είτε εικονικό φάρμακο (4 άτομα). Η ανακύκληση (turnover) της Νοραδρεναλίνης (ΝΕ) εκτιμήθηκε μέσω ενδοφλέβιας έγχυσης ραδιοσημασμένης ΝΕ (3H-NE). Το δεύτερο σκέλος της μελέτης ήταν πανομοιότυπο με το πρώτο, αλλά πραγματοποιήθηκε υπό συνθήκες καθήλωσης της γλυκόζης (glucose clamp procedure), σε συνδυασμό με ενδοφλέβια έγχυση σωματοστατίνης (pancreatic clamp).
Η χορήγηση Εμπαγλιφλοζίνης, κατά το πρώτο σκέλος της μελέτης, είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της ηπατικής παραγωγής γλυκόζης κατά 31%, η οποία συνδυάστηκε με μείωση της συγκέντρωσης της γλυκόζης (-34 mg/dL) και της ινσουλίνης (-52%) στο πλάσμα και αντίστοιχα, αύξηση της γλυκαγόνης (+19%), των ελεύθερων λιπαρών οξέων (+29%) και του β-υδροξυβουτυρικού (+48%). Κατά το δεύτερο σκέλος, όπου η Εμπαγλιφλοζίνη χορηγήθηκε υπό συνθήκες pancreatic clamp, τα επίπεδα της ινσουλίνης, γλυκαγόνης, ελεύθερων λιπαρών οξέων και β-υδροξυβουτυρικού παρέμειναν αμετάβλητα, ενώ παρατηρήθηκε αύξηση της ηπατικής παραγωγής γλυκόζης και της ανακύκλησης (turnover) της ΝΕ (+67% σε σχέση με το εικονικό φάρμακο).
Συμπερασματικά, η μείωση της ινσουλίνης σε συνδυασμό με την αύξηση της γλυκαγόνης στο πλάσμα, που προκλήθηκε από τη χορήγηση Εμπαγλιφλοζίνης, είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων των ελεύθερων λιπαρών οξέων και κετονών. Η αύξηση της ηπατικής παραγωγής γλυκόζης, που προκαλεί η Εμπαγλιφλοζίνη γίνεται ανεξάρτητα από τα επίπεδα ινσουλίνης και γλυκαγόνης και πιθανόν εξηγείται από την αυξημένη ανακύκλησης (turnover) της ΝΕ.
Επιμέλεια: Πέτρος Θωμάκος