Badve, Sunil V et al. “Effects of GLP-1 receptor agonists on kidney and cardiovascular disease outcomes: a meta-analysis of randomised controlled trials.” The lancet. Diabetes & endocrinology vol. 13,1 (2025): 15-28. doi:10.1016/S2213-8587(24)00271-7
Εισαγωγή: Οι αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1 μειώνουν τον κίνδυνο σημαντικών καρδιαγγειακών συμβάντων (MACE) και μπορούν επίσης να έχουν νεφρικά οφέλη. Ωστόσο, το κατά πόσο οι αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1 βελτιώνουν τις κλινικά σημαντικές νεφρικές εκβάσεις παραμένει αβέβαιο. Στόχος ήταν να αξιολογηθούν συνολικά οι επιδράσεις των αγωνιστών των υποδοχέων GLP-1 στις εκβάσεις των νεφρικών και καρδιοαγγειακών παθήσεων, πραγματοποιώντας μια μετα-ανάλυση τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών.
Μέθοδοι: Για αυτή τη μετα-ανάλυση, χρησιμοποιήθηκαν οι βάσεις δεδομένων MEDLINE, Embase και το Κεντρικό Μητρώο Ελεγχόμενων Δοκιμών της Cochrane για τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές που περιλάμβαναν τουλάχιστον 500 συμμετέχοντες με διαβήτη τύπου 2, συνέκριναν έναν αγωνιστή υποδοχέα GLP-1 με εικονικό φάρμακο, είχαν τουλάχιστον 12 μήνες παρακολούθησης, και ανέφεραν μια πρωταρχική κλινική νεφρική ή καρδιοαγγειακή έκβαση, από την έναρξη της βάσης δεδομένων έως τις 26 Μαρτίου 2024. Μετά την ανάλυση, συμπεριλήφθηκε η μελέτη SELECT (NCT03574597), η οποία συμπεριέλαβε συμμετέχοντες με καρδιοαγγειακή νόσο και δείκτη μάζας σώματος (BMI) ≥27 kg/m2 χωρίς διαβήτη. Τα δεδομένα μελέτης εξάγονταν ανεξάρτητα από δύο συγγραφείς. Το κύριο νεφρικό καταληκτικό σημείο ήταν ένα σύνθετο αποτέλεσμα, που αποτελούνταν από νεφρική ανεπάρκεια (θεραπεία νεφρικής υποκατάστασης ή εμμένον eGFR <15 mL/min/1.73 m2), σταθερή μείωση του eGFR τουλάχιστον 50% ή το πλησιέστερο αντίστοιχο, ή θάνατος από νεφρική ανεπάρκεια. Η κύρια καρδιοαγγειακή έκβαση ήταν το MACE, που περιλάμβανε καρδιοαγγειακό θάνατο, μη θανατηφόρο έμφραγμα του μυοκαρδίου, ή μη θανατηφόρο εγκεφαλικό επεισόδιο. Αυτή η μελέτη είναι καταχωρημένη στο PROSPERO, CRD42024528864.
Αποτελέσματα: Από τα 5140 αρχεία που εντοπίστηκαν μέσω της αναζήτησης της βιβλιογραφίας, 11 μελέτες, που περιλάμβαναν 85 373 συμμετέχοντες (29 386 γυναίκες, 55 987 άνδρες), συμπεριλήφθηκαν στη μετα-ανάλυση. Σε συμμετέχοντες με διαβήτη τύπου 2 (67 769), οι αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1 μείωσαν το σύνθετο νεφρικό καταληκτικό σημείο κατά 18% σε σχέση με το εικονικό φάρμακο (HR 0·82, 95% CI 0.73–0.93; I2 =26.41%), την νεφρική ανεπάρκεια κατά 16% (HR 0.84, 0.72–0.99; I2 =0%), το MACE κατά 13% (HR 0.87, 0.81–0.93; I2 =49.75%), και τον θάνατο κάθε αιτιολογίας κατά 12% (HR 0.88, 0.83–0.93; I2 =0%). Η επίδραση στο σύνθετο νεφρικό σημείο (HR 0.81, 95% CI 0.72–0.92; I2 =23.11%), στην νεφρική ανεπάρκεια (HR 0.84, 0.72–0.98; I2 =0%), στο MACE (HR 0.86, 0.80–0.92; I2 =48.9%), και στον θάνατο κάθε αιτιολογίας (HR 0.87, 0.82–0.91; I2 =0%) ήταν παρόμοια όταν συμπεριλήφθηκε η μελέτη SELECT, χωρίς αποδείξεις ετερογένειας μεταξύ αυτής της δοκιμής και εκείνων που περιλάμβαναν συμμετέχοντες με διαβήτη τύπου 2 (pheterogeneity >0.05). Δεν υπήρξε διαφορά στον κίνδυνο σοβαρών ανεπιθύμητων συμβάντων, όπως οξεία παγκρεατίτιδα και σοβαρή υπογλυκαιμία, μεταξύ των ομάδων αγωνιστών των υποδοχέων GLP-1 και εικονικού φαρμάκου (RR 0.95, 95% CI 0.90–1.01; I2 =88.5%). Ωστόσο, η διακοπή της θεραπείας λόγω ανεπιθύμητων συμβάντων ήταν συχνότερη στις ομάδες αγωνιστών των υποδοχέων GLP-1 (RR 1.51, 95% CI 1.18–1.94; I2 =96.3%).
Ερμηνεία: Οι αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1 μειώνουν σημαντικά τα κλινικά σημαντικά νεφρικά συμβάματα, την νεφρική ανεπάρκεια και τα καρδιοαγγειακά συμβάματα.
Επιμέλεια: Εμμανουήλ Κόρακας