David J A Jenkins,Walter C Willett,Salim Yusuf,Frank B Hu,Andrea J Glenn, et al. On behalf of Clinical Nutrition & Risk Factor Modification Centre Collaborators. Lancet Diabetes Endocrinol. 2024 Feb;12(2), 107-118.
Εισαγωγή: Υπάρχει μια διαμάχη σχετικά με το αν ο γλυκαιμικός δείκτης των τροφών σχετίζεται με τη χρόνια νόσο. Σκοπός ήταν η διερεύνηση της συσχέτισης μεταξύ του γλυκαιμικού δείκτη (GI) και του γλυκαιμικού φορτίου (GL) και του τύπου 2 Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ2), της καρδιαγγειακής νόσου, των σχετιζόμενων με τον διαβήτη καρκίνων, και της θνησιμότητας κάθε αιτιολογίας.
Μέθοδοι: Πραγματοποιήθηκε μια μετα-ανάλυση μεγάλων κοορτών ( ≥100 000 συμμετέχοντες) οι οποίες εξέτασαν προοπτικά τη συσχέτιση μεταξύ των GI και GL και χρόνιων νοσημάτων. Τα πρωτογενή καταληκτικά σημεία ήταν η επίπτωση ΣΔ2, συνολικής καρδιαγγειακής νόσου (συμπεριλαμβανομένης και της θνησιμότητας), σχετιζόμενων με τον διαβήτη καρκίνων (π.χ. ουροδόχου κύστης, μαστού, κολοορθικού, ενδομητρίου, ηπατοκυτταρικού, παγκρεατικού, και λεμφώματος non-Hodgkin) και της θνησιμότητας κάθε αιτιολογίας. Εξετάστηκαν οι συσχετίσεις μεταξύ των χαμηλότερων και των υψηλότερων ποσοστημορίων GI και GL, προσαρμοσμένων για τους διαιτητικούς παράγοντες. Εξετάστηκαν επίσης οι συσχετίσεις μεταξύ των διαιτών με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και προϊόντα ολικής άλεσης και των τεσσάρων κύριων καταληκτικών σημείων.
Αποτελέσματα: Από 10 μεγάλες προοπτικές μελέτες κοορτής ( 6 από τις ΗΠΑ, μία από την Ευρώπη, 2 από την Ασία, και μία διεθνή), χρησιμοποιήθηκαν 48 μελέτες οι οποίες ανέδειξαν συσχετίσεις μεταξύ του GI ή του GL και των καταληκτικών σημείων υπό μελέτη: 34 (71%) σε διάφορους καρκίνους, 9 (19%) στην καρδιαγγειακή νόσο, 5 (10%) στον ΣΔ2, και 3 (6%) στην ολική θνησιμότητα. Η κατανάλωση τροφών με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη συσχετίστηκε με αυξημένη επίπτωση ΣΔ2 (RR 1.27 [95% CI 1.21–1·34], p<0.0001), συνολική καρδιαγγειακή νόσο (1.15 [1.11–1.19], p<0.0001),καρκίνων σχετιζόμενων με τον διαβήτη (1.05 [1.02–1.08], p=0.0010), και θνησιμότητας κάθε αιτιολογίας (1.08 [1.05–1.12], p<0.0001). Παρόμοιες συσχετίσεις αναδείχθηκαν μεταξύ του υψηλού γλυκαιμικού φορτίου και του διαβήτη (RR 1.15 [95% CI 1.09–1.21], p<0.0001) και της συνολικής καρδιαγγειακής νόσου (1.15 [1.10–1.20], p<0.0001). Οι συσχετίσεις μεταξύ των διαιτών πλούσιων σε φυτικές ίνες και προϊόντα ολικής άλεσης και των τεσσάρων κύριων καταληκτικών σημείων ήταν παρόμοιες με αυτές για τις δίαιτες με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.
Συμπεράσματα: Η μείωση του γλυκαιμικού δείκτη και του γλυκαιμικού φορτίου στη δίαιτα μπορεί να οδηγήσει σε παρόμοια οφέλη με την αύξηση των φυτικών ινών και των προϊόντων ολικής άλεσης.
Επιμέλεια: Εμμανουήλ Κόρακας