Επιμέλεια: Μάνθου Ελένη
Julia von Schnurbein, Stefanie Zorn, Adriana Nunziata, Stephanie Brandt, Barbara Moepps, Jan-Bernd Funcke, Khalid Hussain, I. Sadaf Farooqi, Pamela Fischer-Posovszky, and Martin Wabitsch
The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 2024, 109, 2602–2616
https://doi.org/10.1210/clinem/dgae149
Σκοπός
Ομόζυγες παραλλαγές αλληλίων του γονιδίου της λεπτίνης προκαλούν σοβαρή πρώιμη παχυσαρκία που συνήθως σχετίζεται με χαμηλά ή μη ανιχνεύσιμα επίπεδα λεπτίνης στην κυκλοφορία του αίματος. Πρόσφατα, έχουν περιγραφεί παραλλαγές που κωδικοποιούν μεταλλαγμένες μορφές της λεπτίνης με βιολογικά ανενεργές ή ανταγωνιστικές ιδιότητες.
Μέθοδοι
Πραγματοποιήθηκε μια συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση που συμπληρώθηκε με μη δημοσιευμένα δεδομένα των ερευνητών από ασθενείς του κέντρου τους καθώς και νέες αναλύσεις in vitro με στόχο μια συστηματική ταξινόμηση της συγγενούς ανεπάρκειας λεπτίνης με βάση τα μοριακά και λειτουργικά χαρακτηριστικά των υποκείμενων παραλλαγών της ορμόνης. Παράλληλα εξετάστηκε η συσχέτιση του γενετικού υποτύπου της νόσου με τη σοβαρότητα του κλινικού φαινοτύπου.
Αποτελέσματα
Συνολικά 28 διακριτές ομόζυγες παραλλαγές λεπτίνης αναγνωρίστηκαν σε 148 ασθενείς. Αυτές μπορούν να χωριστούν σε 3 διαφορετικούς υποτύπους συγγενούς ανεπάρκειας λεπτίνης: κλασική ορμονική ανεπάρκεια (21 παραλλαγές σε 128 ασθενείς), βιολογικά ανενεργή ορμόνη (3 παραλλαγές σε 12 ασθενείς) και ανταγωνιστική ορμόνη (3 παραλλαγές σε 7 ασθενείς). Μόνο 1 παραλλαγή (n=1 ασθενής) παραμένει μη ταξινομημένη. Οι ασθενείς με βιολογικά ανενεργή λεπτίνη έχουν υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ) και υψηλότερο ποσοστό 95ου εκατοστημόριου ΒΜΙ σε σύγκριση με ασθενείς με κλασική ορμονική ανεπάρκεια. Ενώ οι ασθενείς με κλασική ορμονική ανεπάρκεια και βιολογικά ανενεργή ορμόνη μπορούν να αντιμετωπιστούν με την ίδια αρχική δόση μετρελεπτίνης, οι ασθενείς με ανταγωνιστική ορμόνη χρειάζονται μια προσαρμοσμένη σε κάθε παραλλαγή θεραπευτική προσέγγιση για να ξεπεραστούν οι ανταγωνιστικές ιδιότητες της παραλλαγής της λεπτίνης.
Συμπεράσματα
Η κατηγοριοποίηση των παραλλαγών της λεπτίνης με βάση τα μοριακά και λειτουργικά χαρακτηριστικά βοηθά στον προσδιορισμό της πιο κατάλληλης προσέγγισης για τη θεραπεία ασθενών με συγγενή ανεπάρκεια λεπτίνης.