Φυτική διατροφή και Γλυκαιμικός Έλεγχος στον ΣΔ2 : Στοιχεία από Ταϊλανδέζικο Νοσοκομείο.

Adokwe JB, Waeyeng D, Suwan K, Camsanit K, Kaiduong C, Nuanrat P, Pouyfung P, Yimthiang S, Petchoo J, Satarug S, et al. Plant-Based Diet and Glycemic Control in Type 2 Diabetes: Evidence from a Thai Health-Promoting Hospital. Nutrients. 2024; 16(5):619. https://doi.org/10.3390/nu16050619

 

Επιμέλεια: Χρήστος Παξιμαδάς

 

Ο παγκόσμιος αντίκτυπος του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2) εξακολουθεί να προκαλεί σημαντική ανησυχία για τη διατροφή της δημόσιας υγείας. Σύμφωνα με εκτίμηση του 2021, εκείνη την εποχή, το 10,5% του παγκόσμιου πληθυσμού ηλικίας 20 ετών και άνω ζούσε με ΣΔ2 (1). Σύμφωνα με την Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF), τα περιστατικά ΣΔ2 στη Νοτιοανατολική Ασία αποτελούν το 74% του πληθυσμού των 90 εκατομμυρίων ανθρώπων (2). Το NHES V του 2014 στην Ταϊλάνδη αποκάλυψε ποσοστά επιπολασμού του διαβήτη 9,9%, 8,9% και 10,8% στο σύνολο των ενηλίκων, ανδρών και γυναικών (3). Ο διαβήτης είναι μια επίμονη ιατρική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα λόγω αντίστασης στην ινσουλίνη, μειωμένη ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη και διαταραχές του μεταβολισμού των υδατανθράκων (4). Η τροποποίηση της διατροφής μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση του σακχάρου στο αίμα και της HbA1c σε φυσιολογικά επίπεδα των 100 mg/dL. και λιγότερο από 5,7%, αντίστοιχα. Η τροποποίηση της διατροφής μπορεί επίσης να αποτρέψει θέματα υγείας που σχετίζονται με υπεργλυκαιμία (5,6). Υπάρχουν στοιχεία ότι οι φυτικές δίαιτες μπορεί να επηρεάσουν θετικά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα από μια μελέτη που συνέδεσε τον μειωμένο κίνδυνο ΣΔ2 με την υψηλή πρόσληψη φυτικών τροφών (7).

Η απλούστερη προσέγγιση για τη διερεύνηση της ποιότητας μιας φυτικής διατροφής περιλαμβάνει τη χρήση του Plant Food Score (PFS). Το PFS λαμβάνει υπόψιν τόσο τις ποικιλίες όσο και τις ποσότητες του φυτικού τροφίμου που καταναλώνονται, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ξηρούς καρπούς/σπόρους και δημητριακά (8,9). Αρκετές μελέτες έχουν διερευνήσει τη σχέση μεταξύ της φυτικής διατροφής και του ΣΔ2 (10,11), ωστόσο, η συσχέτιση μεταξύ PFS (Plant Food Score) και επιπέδων σακχάρου αίματος νηστείας (FBS) δεν έχει διερευνηθεί διεξοδικά.

Ο πρωταρχικός στόχος αυτής της έρευνας ήταν να εξετάσει τη συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων PFS και FBS, ειδικά μεταξύ των κατοίκων του δήμου Pak Phun, Nakhon Si στην επαρχία Thammarat, όπου ο επιπολασμός του ΣΔ2 είναι υψηλός (12). Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης θα χρησιμοποιηθούν για την υποστήριξη πολιτικών δημόσιας υγείας που επικεντρώνονται στην μείωση και τη διαχείριση του διαβήτη μέσω της προώθησης υγιεινών διατροφικών πρακτικών.

Αυτή η μελέτη χρησιμοποίησε μια καθοδηγούμενη μέθοδο δειγματοληψίας για να συγκεντρώσει άτομα με ΣΔ2 και άτομα ελέγχου που να ταιριάζουν ηλικιακά και με βάση το φύλο. Τα κριτήρια ένταξης ήταν τα εξής: οι συμμετέχοντες έπρεπε να είναι κάτοικοι του δήμου Pak Phun, ηλικίας 50 ετών και άνω που παρακολουθούνται κάθε χρόνο κάνοντας εξετάσεις υγείας, οι οποίοι διαγνώστηκαν με ΣΔ2 και οι οποίοι ήταν φαινομενικά υγιείς. Τα κριτήρια αποκλεισμού περιελάμβαναν το να μην είναι κάτοικοι του συγκεκριμένου δήμου, τις έγκυες ή/και τις θηλάζουσες, να νοσηλεύονταν ή να είχαν διαγνωστεί με χρόνια νοσήματα όπως καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικό επεισόδιο και καρκίνο.

Στους συμμετέχοντες παρουσιάστηκαν οι στόχοι της μελέτης, οι διαδικασίες αυτής, οι κίνδυνοι και τα οφέλη, ενώ έδωσαν και γραπτή συγκατάθεση επίγνωσης  πριν από τη συμμετοχή.  Λήφθησαν κοινωνικοδημογραφικά δεδομένα, μορφωτικό επίπεδο, επάγγελμα, κατάσταση υγείας, οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, κατανάλωση αλκοόλ και καπνίσματος, λήψη φαρμάκων και χρήση συμπληρωμάτων διατροφής. Συνολικά 135 άτομα (61 διαβητικοί και 74 μάρτυρες) εντάχθηκαν σε αυτή τη μελέτη. Ένα επικαιροποιημένο ερωτηματολόγιο συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων (FFQ) χρησιμοποιήθηκε για τον υπολογισμό του PFS (13). Το ερωτηματολόγιο αποτύπωσε τη συχνότητα κατανάλωσης και την ποσότητα για μια καθορισμένη περίοδο.

Η μελέτη υπέδειξε σημαντικές διαφορές μεταξύ συγκεκριμένων φυτικών τροφών και στα επίπεδα σακχάρου αίματος νηστείας σε ασθενείς με ΣΔ2. Η τήρηση μιας φυτικής διατροφής φάνηκε να επηρεάζει τα επίπεδα σακχάρου νηστείας στο αίμα. Οι ασθενείς που κατανάλωναν υψηλότερες ποσότητες ορισμένων λαχανικών και φρούτων έδειξαν χαμηλότερα επίπεδα σακχάρου νηστείας. Οι διαβητικοί ασθενείς κατανάλωναν περισσότερα όσπρια από την ομάδα ελέγχου, αλλά η κατανάλωση δημητριακών και ξηρών καρπών/σπόρων στις δύο ομάδες κυμαινόταν στα ίδια επίπεδα. Η κατανάλωση ξηρών καρπών και σπόρων συσχετίστηκαν επίσης με 76,3% μείωση του κινδύνου εμφάνισης ΣΔ2. Αυτά τα ευρήματα προτείνουν την πιθανή αποτελεσματικότητα του γλυκαιμικού ελέγχου σε ασθενείς με ΣΔ2. Περαιτέρω έρευνα για την εξερεύνηση στρατηγικών για την πρόληψη και τη θεραπεία μεταβολικών διαταραχών μέσω της τροποποίησης της διατροφής κρίνεται αναγκαία.

Αυτές οι πληροφορίες μπορεί να βοηθήσουν γιατρούς και διαιτολόγους στο σχεδιασμό εξατομικευμένων διατροφικών παρεμβάσεων.

 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Saeedi P, Petersohn I, Salpea P, et al. Global and regional diabetes prevalence estimates for 2019 and projections for 2030 and 2045: Results from the International Diabetes Federation Diabetes Atlas, 9(th) edition. Diabetes Res. Clin. Pract. 2019,157, 107843.
2. Kaka A.S, Landsteiner A, Ensrud K.E, et al. Risk prediction models for diabetic foot ulcer development or amputation: A review of reviews. J. Foot Ankle Res. 2023, 16, 13.
3. Aekplakorn W, Chariyalertsak S, Kessomboon P, et al. Prevalence of Diabetes and Relationship with Socioeconomic Status in the Thai Population: National Health Examination Survey, 2004–2014. J.Diabetes Res. 2018, 2018, 1654530.
4. Russo S, Kwiatkowski M, Govorukhina N, et al. Meta-Inflammation and Metabolic Reprogramming of Macrophages in Diabetes and Obesity: The Importance of Metabolites. Front. Immunol. 2021, 12, 746151.
5. Toi P.L, Anothaisintawee T, Chaikledkaew U, et al. Preventive Role of Diet Interventions and Dietary Factors in Type 2 Diabetes Mellitus: An Umbrella Review. Nutrients 2020, 12, 2722.
6. Qi X, Xu J, Chen G, et al. Self-management behavior and fasting plasma glucose control in patients with type 2 diabetes mellitus over 60 years old: Multiple effects of social support on quality of life.Health Qual. Life Outcomes 2021, 19, 254.
7. Magkos F, Tetens I, Bugel S.G, et al. A Perspective on the Transition to Plant-Based Diets: A Diet Change May Attenuate Climate Change, but Can It Also Attenuate Obesity and Chronic Disease Risk?Adv. Nutr. 2020, 11, 1–9.
8. Lichtenstein A.H, Appel L.J, Vadiveloo M, et al. Dietary Guidance to Improve Cardiovascular Health: A Scientific Statement from the American Heart Association. Circulation 2021, 144, e472–e487.
9. Storz M.A. What makes a plant-based diet? A review of current concepts and proposal for a standardized plant-based dietary intervention checklist. Eur. J. Clin. Nutr. 2022, 76, 789–800.
10. Aschemann-Witzel J, Gantriis R.F, Fraga P, et al. Plant-based food and protein trend from a business perspective: Markets, consumers, and the challenges and opportunities in the future. Crit. Rev. Food Sci. Nutr. 2021, 61, 3119–3128.
11. Pointke M, Pawelzik E. Plant-Based Alternative Products: Are They Healthy Alternatives? Micro- and Macronutrients and Nutritional Scoring. Nutrients 2022, 14, 601.
12. Yimthiang S, Pouyfung P, Khamphaya T, et al. Effects of Environmental Exposure to Cadmium and Lead on the Risks of Diabetes and Kidney Dysfunction. Int. J. Environ. Res. Public Health 2022, 19, 2259.
13. Kittisakmontri K, Lanigan J, Sangcakul A, et al. Comparison of 24-Hour Recall and 3-Day Food Records during the Complementary Feeding Period in Thai Infants and Evaluation of Plasma Amino Acids as Markers of Protein Intake. Nutrients 2021, 13, 653.