Ύφεση του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2

Επιμέλεια: Κατερίνα Τζέλλα¹
Επιβλέπων Διαιτολόγος: Χάρης Δημοσθενόπουλος^1
1Διαιτολογικό Τμήμα, ΓΝΑ Λαϊκό

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 (ΣΔτ2) αποτελεί ένα μεταβολικό νόσημα με αρκετά ετερογενές και πολυπαραγοντικό υπόστρωμα. Παλαιότερα, μετά τη διάγνωση θεωρούνταν μόνιμη και αναγκαία η λήψη φαρμακευτικής θεραπείας. Ωστόσο, πρόσφατα δεδομένα της επιστημονικής βιβλιογραφίας καθιστούν πλέον τον ΣΔτ2 ως ένα δυνητικά αναστρέψιμο νόσημα, όταν αυτό βρίσκεται ακόμη στα αρχικά στάδια.

Η απώλεια σωματικού βάρους αποτελεί τον πιο ισχυρό παράγοντα για την επίτευξη της ύφεσης του ΣΔτ2 δηλαδή τη διατήρηση φυσιολογικών τιμών σακχάρου στο αίμα για χρονικό διάστημα ίσο ή μεγαλύτερο από 3 μήνες, χωρίς φαρμακευτική αγωγή, όπως ορίζεται από τις κατευθυντήριες οδηγίες. Συγκεκριμένα, έχει αποδειχθεί ότι εντατικά προγράμματα διαχείρισης βάρους ανακόπτουν την εξέλιξη του ΣΔτ2, βελτιώνοντας τις τιμές σακχάρου στο αίμα και μειώνοντας την ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή. Αυτό είναι δυνατόν, διότι η μείωση του σωματικού βάρους οδηγεί σε μείωση της έκτοπης εναπόθεσης λίπους στο συκώτι και το πάγκρεας, βελτιώνοντας έτσι τη λειτουργικότητά τους ⁽¹⁾.

Ο ΣΔτ2, παρ’ όλα αυτά μπορεί όχι μόνο να τεθεί σε ύφεση, αλλά και να παραμείνει σε αυτή την κατάσταση για αρκετό χρονικό διάστημα. Αναλυτικά, πρόσφατα δεδομένα της μελέτης DiRECT δείχνουν ότι η διατήρηση της απώλειας σωματικού βάρους μπορεί να οδηγήσει σε διατήρηση της ύφεσης του ΣΔτ2, ακόμη και για πέντε έτη. H μελέτη DiRECT, ξεκίνησε το 2014 και αρχικά διήρκεσε για δύο χρόνια. Τα άτομα που συμπεριλήφθησαν, βρίσκονταν σε αρχικά στάδια της νόσου, καθώς είχαν διαγνωστεί με ΣΔ πριν από μια εξαετία ή λιγότερο και δεν λάμβαναν ινσουλίνη. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν σε χρονικό διάστημα δυο ετών έδειξαν ότι το 46% των ατόμων με ΣΔτ2, που συμμετείχε σε πρόγραμμα διαχείρισης βάρους, επιτυγχάνοντας μείωση περίπου 10 κιλών, κατόρθωσε να υποστρέψει το Διαβήτη για έναν χρόνο, ενώ το 36% για δύο χρόνια ⁽²⁾. Η μελέτη όμως επεκτάθηκε κατά τρία έτη, με στόχο να εξεταστεί εάν η μακροχρόνια εφαρμογή προγραμμάτων διαχείρισης βάρους είναι ικανή να επιφέρει μακροχρόνια ύφεση του νοσήματος.

Από τα δεδομένα, λοιπόν της πενταετούς παρακολούθησης των συμμετεχόντων της μελέτης DiRECT, φαίνεται ότι κάποια από τα άτομα που συνέχιζαν να συμμετέχουν σε πρόγραμμα διαχείρισης σωματικού βάρους και να λαμβάνουν καθοδήγηση, διατηρώντας απώλεια βάρους περίπου ίση με 9 κιλά, κατόρθωσαν να παραμείνουν σε ύφεση για τουλάχιστον 5 έτη. Ωστόσο, πολλά άτομα της μελέτης όταν επανάκτησαν το σωματικό βάρος που είχαν χάσει, βγήκαν από την ύφεση, εμφανίζοντας και πάλι παθολογικές τιμές σακχάρου στο αίμα. Παρ’ όλο που στόχος είναι η διατήρηση μακροχρονίως του απολεσθέντος σωματικού βάρους και κατ’ επέκταση και της ύφεσης, ακόμα και επίτευξη ύφεσης του νοσήματος για μικρό χρονικό διάστημα έχει πολλαπλά οφέλη για την υγεία, καθυστερώντας την εμφάνιση των μικρο- και μακροαγγειακών επιπλοκών και βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής ⁽³⁾.

Συγκεντρωτικά, λοιπόν, η απώλεια σωματικού βάρους και η διατήρηση αυτού μπορεί να οδηγήσουν σε ύφεση του ΣΔτ2, προλαμβάνοντας ή καθυστερώντας την εξέλιξή του. Ειδικά, όσο μεγαλύτερη είναι η απώλεια βάρους και όσο πιο νωρίς συντελείται από τη στιγμή της διάγνωσης, τόσο πιο πιθανό είναι να υποστραφεί ο ΣΔτ2. Για αυτόν τον λόγο, είναι μεγάλης σημασίας άτομα με ΣΔτ2 που βρίσκονται στα αρχικά στάδια να συμμετέχουν σε εντατικά προγράμματα παρέμβασης στον τρόπο ζωής, εστιάζοντας στην απώλεια και τη διατήρηση του σωματικού βάρους.

 

Βιβλιογραφία

1. Taheri S. Type 2 Diabetes Remission: A New Mission in Diabetes Care. Diabetes Care. 2024;47(1):47–9.
2. Thom G, Messow CM, Leslie WS, Barnes AC, Brosnahan N, McCombie L, et al. Predictors of type 2 diabetes remission in the Diabetes Remission Clinical Trial (DiRECT). Diabet Med. 2021;38(8):1–12.
3. Lean ME, Leslie WS, Barnes AC, Brosnahan N, Thom G, McCombie L, et al. 5-year follow-up of the randomised Diabetes Remission Clinical Trial (DiRECT) of continued support for weight loss maintenance in the UK: an extension study. Lancet Diabetes Endocrinol [Internet]. 2024;12(4):233–46.